બચત ખાતામાં વધુમાં વધુ કેટલા રૂપિયા રાખી શકાય? જાણો શું છે નિયમો
બચત ખાતું શું છે?
બચત ખાતું (Savings Account) એક સામાન્ય પ્રકારનું બેંક ખાતું છે, જેનો મુખ્ય હેતુ વ્યક્તિઓને તેમના બચતને સુરક્ષિત રીતે રાખવાનો અને તેનો વ્યાજ મેળવવાનો અવકાશ પૂરો પાડવાનો હોય છે. આ ખાતું વ્યક્તિગત જરૂરિયાતો માટે ખૂબ ઉપયોગી છે, કારણ કે તેમાં થોડીક બચત રાખવાથી સમયસર પૈસાની જરૂરિયાતો પૂરી કરી શકાય છે.
બચત ખાતામાં રૂપિયા રાખવાની મર્યાદા શું છે?
ભારતમાં, બચત ખાતામાં રૂપિયા રાખવા માટે કોઈ સખત મર્યાદા નથી, પરંતુ કેટલીક શરતો અને નિયમો છે, જેનું પાલન કરવું જરૂરી છે. નીચે વધુ વિગતો આપવામાં આવી છે:
1. નિયમિત બચત ખાતું (Regular Savings Account)
આ કેટેગરીમાં સામાન્ય રીતે કોઈ મર્યાદા નથી, પરંતુ જો ખાતામાં મોટું રકમ લાંબા સમય સુધી રહે છે, તો બેંકો અને આઈટી વિભાગના નિયમો મુજબ ચોક્કસ તપાસ થઈ શકે છે.
પ્રતિમાસ જમા અને ઉપાડ પર મર્યાદા
- નાના ખાતાઓ માટે પ્રતિમાસ નક્કી અમાઉન્ટ જમા અથવા ઉપાડ કરવાની મર્યાદા હોય છે.
- મોટાં નિયમિત ખાતાઓમાં મોટા રકમ રાખવી પરવાનગીપૂર્ણ છે, પરંતુ વ્યવહાર શંકાસ્પદ લાગશે તો બેંક તે તપાસી શકે છે.
આવક નાણાંકીય અહેવાલ (Income Tax Reporting)
જો કોઈ વ્યક્તિના બચત ખાતામાં વાર્ષિક ₹10 લાખ અથવા વધુની રકમ જમા થાય છે, તો બેંકો તે માહિતી ને આઈટી વિભાગ સાથે શેર કરી શકે છે.
2. નાણાકીય નિયમનો (RBI & IT નિયમો)
કેશ ડિપોઝિટ મર્યાદા
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) અને આવકવેરા વિભાગના નિયમો અનુસાર:
- જો કોઈ વ્યક્તિ તેના બચત ખાતામાં કેશમાં ₹2 લાખથી વધુ જમા કરે છે, તો તેને પાન કાર્ડ દર્શાવવું પડશે.
- એક સાથે મોટી રકમ જમા કરવી શંકાસ્પદ વ્યવહારના કેટેગરીમાં આવી શકે છે.
વિશ્વાસપૂર્ણ વ્યવહારનું મહત્વ
- કેશ ડિપોઝિટ જો નિયમિત આવકના પ્રમાણમાં વધુ હોય, તો તે શંકાસ્પદ ટ્રાન્ઝેક્શન રિપોર્ટ (STR) હેઠળ આવરી શકાય છે.
- ખાતેદારોએ તેમના વ્યવહાર અંગે સંપૂર્ણ સ્પષ્ટતા રાખવી જરૂરી છે.
3. નાના ખાતા (Small Accounts)
નાના બચત ખાતાઓમાં રૂપિયા જમા કરવા પર ખાસ મર્યાદા હોય છે. આ ખાતાઓ ખાસ કરીને નબળા વર્ગના લોકો માટે બનાવવામાં આવે છે.
મર્યાદા
- દરેક નાણાકીય વર્ષ માટે કુલ જમા થતી રકમ ₹1 લાખથી વધુ થઈ શકતી નથી.
- એક વર્ષમાં કુલ ટ્રાન્ઝેક્શન ₹2 લાખથી ઓછી હોવી જોઈએ.
ડોક્યુમેન્ટેશન સરળતા
નાના ખાતાઓ માટે મોટા પ્રમાણમાં ડોક્યુમેન્ટ્સની જરૂર ન હોવાને કારણે આ ખાતા સામાન્ય લોકો માટે અનુકૂળ છે, પરંતુ તેના પર મર્યાદા લાગુ છે.
4. જાણો આઈટી વિભાગની મહત્વની શરતો
પાન કાર્ડ અને આદહારની જરૂરીયાત
- જો ટ્રાન્ઝેક્શન ₹50,000 અથવા વધુ હોય, તો તમારું પાન કાર્ડ આપવામાં આવું જરૂરી છે.
- આરબીઆઈ અને સરકાર બન્ને રોકડ વ્યવહારોને કડક નિયંત્રિત કરે છે.
ટીડીએસ કપાત (TDS Deduction)
- જો બચત ખાતામાંથી મળતું વ્યાજ એક નક્કી મર્યાદા (વર્તમાનમાં ₹40,000) થી વધુ હોય, તો બેંક ટીડીએસ (TDS) કપાત કરે છે.
- આ માટે પાન કાર્ડ હોવું અનિવાર્ય છે.
5. આધુનિક ડિજિટલ બચત ખાતાઓ
ડિજિટલ પ્લેટફોર્મ્સ દ્વારા ચાલુ કરવામાં આવતા ખાતાઓ (જેમ કે પે ટીએમ, ફોનપે અથવા ગૂગલ પે બચત ખાતા) માટે પણ રોકાણની મર્યાદા છે.
મર્યાદા અને વ્યવહારના નિયમો
- આ ખાતાઓમાં ડેબિટ કાર્ડ અથવા યુપીઆઈ જેવી સુવિધાઓ સરળતાથી ઉપલબ્ધ હોય છે.
- પરંતુ જો ખાતામાં મોટા ડિપોઝિટ થાય છે, તો ખાતેદારને બેંકની નિયમો અનુસાર દસ્તાવેજી પુરાવા આપવાના રહેશે.
6. સ્કેમ અને ધોખાધડી અટકાવવા માટેના પગલાં
મોટી રકમ બચત ખાતામાં જમા કરવાથી સ્કેમ અથવા શંકાસ્પદ વ્યવહારને પ્રોત્સાહન મળી શકે છે. RBI અને અન્ય નાણાકીય સંસ્થાઓ આના માટે નિયમનકારી પદ્ધતિઓનો અમલ કરે છે.
મોટા રકમના વ્યવહારો પર ચાંપતી નજર
- જો તમારી બચત ખાતામાં કોઈ અજાણી પાસેથી મોટી રકમ જમા થાય છે, તો તે બેંક દ્વારા બ્લોક થઈ શકે છે.
- તે માટે ખાતેદારે સત્તાવાર દસ્તાવેજ અથવા રકમની અવકાશિતા જણાવવી જરૂરી છે.
7. સમારોપ
બચત ખાતામાં રકમ જમા કરવાના નિયમોનો હેતુ છે નાણાકીય વ્યવસ્થાને પારદર્શક અને સુરક્ષિત રાખવો. તમારું બચત ખાતું ઉપયોગી થવું જરૂરી છે, પરંતુ સાથે જ નિયમોનું પાલન કરવું પણ એટલું જ મહત્વનું છે. વધુમાં વધુ રકમ ખાતામાં રાખવી યોગ્ય છે, જો તમારું સંપત્તિ અને વ્યવહાર સ્પષ્ટ અને નોંધાયેલા હોય.
મુખ્ય સૂચનો
- જરૂરિયાત મુજબ ખાતામાં નાણાં જમા કરો.
- મોટા ડિપોઝિટ માટે તમારા પાન કાર્ડ અને આવકનું સત્યતાપત્ર તૈયાર રાખો.
- બેંક દ્વારા આપવામાં આવેલ નિયમોની ગતિવિધિઓ પર નજર રાખો.
- નાણાકીય વ્યવહારોમાં પારદર્શકતા જાળવો.
આ નિયમો તમને બચત ખાતા સાથે ભવિષ્ય માટે સંભાળ રાખવામાં મદદરૂપ થશે.
| Read in News | View Here |
